En, hoe zit dat met stikstof bij jullie?

‘Wat betekenen de stikstofmaatregelen nu precies voor jullie bedrijf?’ Een slimme vraag die ik, Sanne van Boerderij Weelderen, regelmatig krijg, maar waar ik zelf het antwoord niet op weet.

Hoog tijd dus om er eens een column aan te wijden. Onze boerderij staat al 100 jaar in de Gelderse Vallei, een gebied waar een flinke kaalslag volgt voor de boeren. De benaming ‘Food Valley’ lijkt ineens niet meer van waarde te zijn? Er slingeren wat verschillende kaartjes rond, waarvan een groot deel weer van de baan is. Maar zitten we dan nu precies in het gebied van 95% reductie, of vallen we net in die van 58% reductie en hoe worden de kilometers naar het dichtstbijzijnde natuurgebied gerekend? We weten het niet.

Wat we wel weten is dat wij al jaren innoveren. Wij zijn niet anders gewend dan boeren in en met de natuurlijke omgeving hier. We hebben kleine percelen, kunnen minder efficiënt werken en hebben daardoor hogere loonwerkkosten. Bomen zorgen voor schaduw en dus hier en daar een lagere maïs- en grasopbrengst. We experimenteren er op los. Kruidenrijke randen, extra bomen planten, het composteren van bermmaaisel tot meststof, een plasdras; een natte plek maken in het weiland waar weidevogelkuikens makkelijker voedsel vinden, nestkasten voor de vogels, een veilig plekje achter de luiken voor de vleermuizen en mooie broedkasten voor de uilen. We proberen het allemaal. De zwaluwen maken al jaren hier hun nest, we telen ons eigen koeienvoer en zelfs voederbieten om zoveel mogelijk onze eigen kringloop te houden. De koeien fleuren het landschap op, en als de wolf zich een beetje rustig houdt lopen zelfs onze jongste dames al in de wei rond te scharrelen.

Ondanks al die grote stikstofvragen, gaat het leven op de boerderij gewoon door. De koeien geven hun melk, kalfjes zien het levenslicht en ook de puberkoeien verwachten gewoon elke dag hun natje en hun droogje. De koeien trekken zich er niets van aan. Alsof er niet ineens iemand op de stoep kan staan met een zak geld, misschien wel inclusief het verbod om ooit nog boer te mogen zijn.

Kortom: het is onzeker. Het is frustrerend. En dat maakt dat ook bij ons de vlag nog op de kop hangt. Want wat is nu waarheid? Kloppen de cijfers wel? Is het probleem echt zo groot, of speelt Nederland het braafste jongetje van de klas, ten koste van haar wereldwijd zo gerespecteerde agrarische sector? Is de overheid tegen ons, tegenover al die vlaggen en rode zakdoeken die we overal zien en waar wij steun uithalen?

Wij zijn welwillend, als er goede mogelijkheden zijn om nóg meer stikstof te reduceren én als dat nodig is voor onze omgeving, dan staan wij daar zeker voor open. Mét een goed toekomstperspectief; want als gezinnen staan wij nog altijd te trappelen om ook in de toekomst, en het allerliefst gewoon hier in Putten, gezond, veilig en verantwoord Nederlands voedsel voor jou te maken!

Sanne van Raalte- van de Kamp
Boerderij Weelderen