Hoe verder?
2007
Evert nam het bedrijf over van zijn ouders en we zijn getrouwd. We hebben een gemengd bedrijf in het midden van het land (Renswoude) met 60 melkkoeien en 240 vleesvarkens. De ligboxenstal voor de koeien is wat verouderd en vooral krap. We melken in een twee keer vier visgraat melkstal. We maken plannen om de stal te verbouwen, we willen gaan melken met robots en iets meer koeien gaan houden. Met de varkens stoppen we, deze stal willen we ombouwen tot jongveestal. Ik werk als dierenarts in de buurtpraktijk.
2023
Ons melkveebedrijf is gemiddelde van omvang (100 melkkoeien). Evert is 52 en ik ben 48, met onze drie kinderen wonen we hier heel fijn en we genieten van het buitenleven en de dieren. Ik werk als rundveedierenarts en hoewel de combinatie soms hectisch is, is deze ook heel mooi. Het liefst willen we zo nog wel een poosje verder. De jongens willen graag de boerderij overnemen op den duur al zijn ze nu nog wel erg jong om dat zeker te weten, Bram is 13 en Tom is 11 (Sacha is 9). Afgelopen jaar was voor ons een topjaar, financieel hebben we heel goed gedraaid en ook technisch ging het goed. We zijn wel wat bezorgd over de toekomst. Deze is best wat onzeker met alle stikstof maatregelen die komen. We wonen niet heel erg dicht bij een Natura2000 gebied en we denken geen piekbelaster te zijn, maar wat hangt er wel boven ons hoofd?
2035
Evert is 64 en ik ben 60, binnenkort geven we eindelijk dat feest dat we zouden geven toen Evert 50 werd, maar dat vanwege Corona niet doorging. Bram en Tom komen over uit Canada voor het feest. Twee jaar geleden zijn ze samen geëmigreerd omdat ze graag boer wilden worden en in Nederland geen toekomst zagen. Wij (Evert en ik), vonden onszelf te oud om mee te gaan, maar we zijn nog wel zo fit, dat we ze gauw gaan bezoeken daar. Sacha gaat dan ook mee.
We wonen nog steeds op de Wachteldonk, en nog steeds met plezier. Ik werk niet meer als dierenarts, doordat het aantal boeren flink is afgenomen is er veel minder werk. Ik werk nu samen met Evert op de boerderij. Dat gaat meestal goed, al wordt je met de leeftijd (beide) niet minder eigenwijs.
Een paar jaar geleden hebben we uit laten zoeken of het interessant voor ons zou zijn om over te schakelen naar een natuurinclusieve bedrijfsvoering. Het bleek dat dat niet uit kon financieel. Het onderscheid tussen biologische en gangbare landbouw bestaat niet meer, het is één geworden met de regels van biologisch en de inkomsten van gangbaar. We hebben geen schapen meer en ook de koeien kunnen niet meer naar buiten vanwege de grote wolvenpopulatie.
We hebben het iets makkelijker omdat we vanwege verplichte regelgeving minder koeien hebben houden. We hebben nu 60 melkkoeien en hebben een van de twee melkrobots verkocht. We houden alle kalveren die hier geboren worden zelf aan dus ook alle stiertjes. Een gedeelte verkopen we als vlees aan huis, maar lang niet alles. De melktap hebben we nog steeds en deze loopt nog steeds supergoed, zeker met de nieuwe woonwijk om de hoek.
2045
Evert en ik zijn bejaard en nog vitaal we fietsen nog steeds veel, maar net iets minder hard. Vandaag fietsen we langs onze oude boerderij de Wachteldonk. Eikelhof heet het huis tegenwoordig, de stallen zijn verdwenen en er zijn een paar grote landhuizen voor teruggekomen. Dallas en Dynastie woningen zeg ik tegen Evert. Het doet een klein beetje zeer, zeker als we de grote Moskvich (elektrische auto van Russische makelij) van de familie Klaver zien staan.
Daar waar vroeger onze koeien graasden loopt nu een rondweg, die nu alweer te smal is. Zeker in de spits is het erg druk. Dichter tegen het dorp aan is een nieuwe woonwijk gekomen, Wachteldonk twee heet deze, 200 huizen staan hier.
Aan de andere kant van ons oude huis, staan nu twee grote windturbines, extra hoog zodat ze geen last hebben van de bomen. Er was wat protest tegen omdat ze in de zichtlijnen vanuit het kasteel stonden, maar omdat deze door het datacenter toch al doorbroken waren, was dat geen argument meer. Er is nog een klein stukje bos over een plekje waar iedereen heerlijk kan wandelen en zijn hond kan uitlaten. Verder liggen de dorpen Renswoude, Ederveen en Veenendaal helemaal tegen elkaar aan zonder buitengebied.
Doordat er vrijwel geen boeren meer in Nederland zijn, wordt voedsel geïmporteerd vooral vanuit Oost-Europa maar ook uit Canada en de VS. Bram en Tom hebben daar met hun families en medewerkers een enorme boerderij met meer dan 1000 koeien. Het gaat ze goed.
Of kiest Nederland toch voor onafhankelijke voedselvoorziening in eigen land?
